POEMA E ASHIK KENZIUT PËR KODRËN E BALLTEPES NË TETOVË

Autor: prof.dr.Metin Izeti

Një nga poemat e tij, që i ka shkruar gjatë vizitës në Tetovë, është edhe poema për kodrën e Balltepes, ku ai ka qëndruar në veroren e Abdurrahman Pashës, pra, në kalanë e Tetovës.

Në poemën që e ka titulluar “ Dasitan Nazm-i Evsaf-i Baltepe (Poemë e rrimuar për cilësitë e Balltepes)” ai në detaje i ka përshkruar godinat e verores (kalasë) së Abdurrahman Pashait dhe pamjen e Tetovës me fshatrat nga kjo kodër.

Ashik Kenziu poemën e tij për kodrën e Balltepes e fillon me këto vargje:

Cilësitë e Balltepes të përshkruaj

A më lejon, zotrote i dashur, të shkruaj

Godinat që në të janë unë t’i tregoj,

Një nga një, zotrote, t’i sqaroj.

Që në fillim të poemës, Ashik Kenziu, tregon se ndërtues i verores në kodrën Balltepe është Abdurrahman Pashai:

Balltepe, është një kodër e lartë

Rasim Pashai hodhi aty një bazë

Unë s’kam pa ndërtesë më të bukur

Edhepse në shumë vende jam dukur.

Gjatë përshkrimit të murreve të kompleksit në kalanë e Tetovës ai flet me entuziazëm dhe thotë:

Dy arshin të trashë e ka çdo murrë

Asgjë s’është ngat tyre fortifikata e Vanit (qytet në Turqi)

Në grykë është vendosur e kontrollon çdo anë

As një zog, fshehtas, nuk mund të fluturojë.

Në vargjet në vazhdim Ashik Kenziu e pëshkruan pozitën strategjike dhe të bukur që e ka verorja e Abdurrahman Pashait:

Gjoksin, në malin Sharr, e ka të mbështetur

Njërin krahë në drejtim të Prizrenit e ka zgjatur

Thelbin e ka me Zotin, fytyrën në kible të kthyer

Katër anë i sheh, zotrote, është e vyer.

Ashik Kenziu në këtë poemë, që mendoj se është e rëndësisë së veçantë, i përmend edhe tyrbet e të mëdhenjve shpirtërorë që kanë qenë të varrosur aty dhe përreth:

“ Nga njëra anë është Baba Jarani i shpellës

Karshi qëndron Sersem Ali Baba prekës

Katër anët, evliatë, ia mbrojnë

Njëri prej tyre është Kojun Baba, i thojnë.

Baba Jarani është një prej baballarëve bektashi që është i varrosur në kalanë e Tetovës, ndërsa tyrbeja e tij është prishur nga ushtarët serb në periudhën e luftrave ballkanike. Sersem Ali Baba është themeluesi i teqesë bektashiane në Tetovë, ndërsa Kojun Baba është themeluesi i teqesë bektashiane në fshatin Shipkovicë në malësi të Tetovës.

Në vargjet në vazhdim Ashik Kenziu e përmend edhe pozitën e qyteteve dhe fshatrave që zgjaten në vijë ajrore nga kodra e Balltepes. E përmend Dibrën, Kërçovën, fshatin Zhelinë, fshatin Saraqinë të Tetovës, që janë në drejtim të Shkupit, e përmend Shkupin, Ohrin.

Gjithashtu në vargjet e kësaj poeme të gjatë, Ashik Kenziu e përshkruan edhe anën estetike të arkitekturës dhe dekorimeve që janë bërë në kalanë e Tetovës nga Abdurrahman Pashai. Thotë që në murret e ndërtesave kanë qenë të vizatuara një numër i madh i qyteteve të mëdha të shtetit Osman, kopshti ka qenë i mbushur me lule të sjellura nga vende të ndryshme të lindjes dhe perëndimit, ajri në këtë pjesë të kodrës ka qenë shumë i pastër dhe i freskët. Poeti veroren e Abdurrahman Pashait në kalanë e Tetovës e krahason me kalatë e famshme të shtetit Osman, ndërsa Abdurrahman Pashain e lavdëron për mikpritjen, zemërgjerësinë dhe përkushtimin fetar që e ka patur.

Në vargjet e fundit të poemës, Ashik Kenziu, i kërkon një kalë Abdurrahman Pashait për të shëtitur viset e ndryshme të shtetit Osman, të cilin edhe ia dhuron Abdurrahman Pashai. Ashik Kenziu ka qenë i mahnitur nga bukuritë e Tetovës dhe mikpritja shqiptare e bërë nga Abdurrahman Pashai, prandaj edhe ia ka kushtuar një poemë edhe vetë pashait, por për këtë poemë do të themi diçka në shkrimin e rradhës.